Hẳn bạn đã từng nghe nói đến thuật ngữ Xút hay Xút ăn da rồi phải không nào? Vậy có ai năm được Xút là gì, lợi ích và mối nguy hiểm cần phải biết khi sử dụng hóa chất Xút – NaOH hay không? Nếu không thì cùng theo dõi bài viết chia sẻ dưới đây bạn nhé!

1. Khái niệm Xút là gì?

Xút hay xút ăn da là một loại hóa chất được sử dụng tương đối phổ biến trong các ngành công nghiệp như công nghiệp giấy, dệt nhuộm, xà phòng, chất tẩy rửa, tơ nhân tạo…Trong tiếng anh nó có nghĩa là Sodium Hydroxide, trong hóa học nó có công thức NaOH. Xút tồn tại ở dạng rắn màu trắng, hút ẩm mạnh, dễ chữa cháy. Ngoài ra, xút cũng không có mùi và dễ tan trọng nước lạnh.

2. Những lợi ích phổ biến của Xút – NaOH

– Trong ngành công nghiệp dược phẩm:

Xút được sử dụng để sản xuất những sản phẩm hay bán sản phẩm có chứa gốc Natri. Cụ thể như Natri phenolat thành phần của thuốc giảm đau Aspirin, khử trùng y tế….

– Trong ngành công nghiệp hóa chất tẩy rửa:

Xút được sử dụng để tham gia điều chế ra Natri Hypolorit, còn gọi là Javen ( một chất tẩy trắng).

Xút và các hợp chất Natri đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình sản xuất các chất tẩy giặt. Khi đó Natri Hydroxit sẽ thủy phân chất béo trong dầu mỡ động thực vật để làm xà phòng.

Xút được sử dụng để pha với nước nóng, tạo thành dung dịch NaOH tẩy thiết bị công nghệ, bể chứa, ống xả thải dưới bồn rửa và cống xả, thoát nước…Dung dịch này có khả năng hòa tan dầu mỡ, chất béo hiệu quả. Khi bỏ thép không gỉ và kính nướng vào xút thì nó có thể tẩy nhờn khá tốt. Vậy nên hiện nay nó cũng là một thành phần quan trọng trong chất tẩy rửa lò.

Bên cạnh đó, xút còn được sử dụng trong quá trình sản xuất chất tẩy rửa cho máy giặt. Nó luôn phát huy công dụng tuyệt vời trong việc tẩy bề mặt, các chất ức chế gỉ và defoamers. Dung dịch tẩy rửa chứa xút cho máy giặt giúp cải thiện môi trường hơn hẳn một số loại dung môi khác.

Hiện nay, trong một số gia đình xút được sử dụng như là một loại hóa chất giúp thông cống bị tắc nghẽn, và đặc tính của nó là dạng bột hay gel lỏng đậm đặc. Xút sẽ phân giải chất béo hòa tan trong nước, hay có thể thủy phân các protein như tóc kẹt ở trong đường ống.

– Trong công nghiệp sản xuất Giấy:

Xút làm hóa chất giúp xử lý đối với gỗ, tre, nứa, để sản xuất các loại giấy theo phương pháp sunfat, soda.

– Trong sản xuất tơ sợi nhân tạo:

Xút có công dụng phân hủy những sản phẩm phụ độc hại, cụ thể là ligin, một chất có hại hay đi kèm với cellulose trong bột gỗ.

Bên cạnh đó, xút còn xuất hiện trọng nhiều lĩnh vực khác nữa như trong ngành công nghệ dệt nhuộm, ngành công nghiệp dầu khí, ngành chế biến thực phẩm, công nghệ xử lý nước…Tùy theo mỗi mục đích sử dụng khác nhau mà nó có những đặc tính, quy cách khác nhau.

3. Nguy hiểm đến từ Xút – NaOH

Như đã chia sẻ ở trên, xút có công dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, tuy nhiên không phải ai cũng biết mối nguy hiểm tiềm ẩn của nó.

+ Mùi hắc của xút khi hít phải trong một thời gian dài có thể gây tình trạng ngạt thở, kích ứng mũi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đường hô hấp.

+ Nếu xút dính lên quần áo thì nó sẽ bị ăn mòn, mục nát, vậy nên nó mới có tên gọi là xút ăn da. Trường hợp xút tiếp xúc với da người thì sẽ có cảm giác nhớt bị ăn da, dẫn đến tình trạng bỏng rát.

+ Trường hợp nguy hiểm hơn đó là nuốt vải xút sẽ gây nên tình trạng bỏng nặng và có thể gây bục dạ dày. Vì môi trường với độ ẩm cao, do vậy mà NaOH sẽ phản ứng với nước sẽ sinh ra nhiệt lượng cao.

+ Khi xút dính vào mắt thì nó sẽ gây nên khá nhiều tổn thương. Không chỉ dẫn đến tình trạng bỏng rát, toàn bộ đồng tử sẽ bị biến đổi một cách nghiêm trọng, các sắc tố mất đi khiến đồng tử chuyển sang màu trắng, phần con người sẽ chuyên sang màu đỏ, kết quả dẫn đến tình trạng mù lòa.

Trong một vài tài liệu khoa học có chia sẻ, xút vảy dễ gây ra tổn thương vĩnh viễn cho đôi mắt nếu như chẳng may dính vào. Thậm chí, có nhiều người không điều trị kịp thời và đúng cách thì còn dẫn đến tình trạng ăn mòn đôi mắt của người bệnh.

Vậy nên không ai có thể phủ nhận được lợi ích và tầm quan trọng của xút trong đời sống và hoạt động sản xuất hiện nay. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bạn nên đọc kỹ hướng dẫn và cẩn trọng khi làm việc với nó.